Wat is verbindend leiderschap?

Hoe ontwikkel je verbindend leiderschap?

Wat is de ontwikkelingsweg naar verbindend leiderschap?

Wat is de eerste stap die jij kunt zetten naar verbindend leiderschap?

Wat is verbindend leiderschap?

Verbindend leiderschap is de laatste ontwikkelingsfase op de weg van leiderschapsontwikkeling, die past bij de zesde ontwikkelingsfase van een team en een organisatie als nieuwe gemeenschap. De ontwikkeling van leiderschap door de ontwikkelingsfasen van teams en organisaties heen, staat in de onderstaande figuur weergegeven. De toelichting op deze figuur kun je vinden op de webpagina van de nieuwe gemeenschap.

Verbindend leiderschap is zelfbewust sturing geven aan jezelf, de relaties en de processen met anderen in het eigen team, in de organisatie als geheel en in deze ontwikkelingsfase ook aan de samenwerking met andere organisaties. De leiding van de organisatie als nieuwe gemeenschap, kortweg de nieuwe gemeenschap, richt de blik naar buiten. Zij staat voor de vraag hoe de missie gedeeld kan worden met andere organisaties die soortgelijke missies hebben, om in verbinding en samenwerking met elkaar bij te dragen aan de ontwikkeling van het grotere geheel. Zij wil haar missie bundelen tot een nieuwe gezamenlijke missie om te kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van de aarde en de mensheid.

Verbindend leiderschap is in de coronacrisistijd bijzonder relevant geworden om inspirerend en verbindend sturing te kunnen geven aan alle betrokken medewerkers op afstand (remote leadership). In deze 6^de ontwikkelingsfase hebben medewerkers zich ontwikkeld tot mede-ondernemers. Een verbonden leider weet dat het onderling verbinden van mede-ondernemers in een missiewerkplaats (hyperlink) essentieel is voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zo kan elke mede-ondernemer zijn of haar eigen bewustzijnsontwikkelingsproces doormaken met het team als klankbord.

Hoe ontwikkel je verbindend leiderschap?

Verbindend leiderschap is gebaseerd op het bewustzijn dat het realiseren van de eigen missie niet meer alleen op eigen kracht kan en je dat ook niet (meer) wilt. De noodzaak voor deze ‘missiesamenwerking’ is de tegenwerkende persoonlijke- en maatschappelijke krachten die een team of organisatie ervaart, nadat zij door de 4^de of transformatie-ontwikkelingsfase is heengegaan. Het realiseren van een nieuwe, duurzame wereld gaat tegen de innerlijke en maatschappelijke stroom in en vraagt samenwerking met andere gelijkgezinden om een veilige plek te hebben om het eigen ontwikkelingsproces te kunnen gaan. Daardoor blijf je staan en kun je volhouden. Het leven van je eigen missie doe je samen! Het bouwen van een nieuwe, duurzame wereld doe je samen en niet alleen! Daarvoor heb ik een missiewerkplaats ontwikkeld om ondernemers, leidinggevenden en ondernemende mensen met een missie of roeping met elkaar te verbinden om wijsheid, verbindingssteun en draagkracht met elkaar te ontwikkelen en te delen.

Wat is de ontwikkelingsweg naar verbindend leiderschap?

Aan verbindend leiderschap gaat een leiderschapsontwikkelingsweg vooraf, zoals in de figuur op deze webpagina is weergegeven, die aansluit bij de ontwikkelingsweg van een team of organisatie naar de nieuwe gemeenschap. Met de ontwikkeling van het team of de organisatie naar een volgende ontwikkelingsfase, ontwikkelt de leiderschapsstijl zich mee en andersom. Beide ontwikkelingsprocessen zijn natuurlijk met elkaar vervlochten. Zie op de pagina van de nieuwe gemeenschap voor een beschrijving van deze ontwikkelingsstadia van teams en organisaties.
(Hieronder schrijf ik voor het gemak over organisaties, dat ook voor teams geldt.)

• De familiaire- of de 2^de ontwikkelingsfase: natuurlijk leiderschap.

De patriarch of matriarch in de familiaire organisatie bezit een zeker mate van natuurlijk leiderschap. De patriarch of matriarch is in staat om het ideaal van de organisatie te verwoorden en ook leiding te geven aan de organisatie. Eeuwenlang is het leiderschap overgegaan van vader op zoon en later in te tijd ook van vader op dochter. De stijl van leidinggeven is sterk hiërarchisch. De leiding staat boven de werknemer en de werknemer is meer volgend en uitvoerend. Een mooi voorbeeld is de Nederlandse Gist- en spiritusfabriek in Delft, dat in 1869 is opgericht door het echtpaar Van Marken. De werknemers wonen naast de fabriek in een tuindorp, waarbij de bouw van de woningen en alle sociale activiteiten door het echtpaar Van Marken worden bepaald.

• De ego- of 3^de ontwikkelingsfase: professioneel leiderschap.

Na de Tweede Wereldoorlog heeft het leiderschap een ontwikkeling doorgemaakt naar professioneel leiderschap. Leidinggeven is een vak geworden dat je kunt leren met trainingen, cursussen en met het opdoen van veel, heel veel ervaring. Zo belandt het leiderschap in de 3^de of ego-ontwikkelingsfase. Aanvankelijk is de aansturing hiërarchisch, maar met de democratiseringsgolf in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw, waarin de mondige werknemer ontstaat, vindt een fundamentele omslag plaats in de stijl van leidinggeven: van boven naar naast de medewerker. In de aansturing is het professionele leiderschap gericht op het zelfstandig worden van de werknemer, waarbij deze zelfstandigheid vooral gericht is op het meetbaar resultaat van de werknemer.
In deze ontwikkelingsfase dient zich ook de schaduwzijde van het ego aan in de leiderschapsontwikkeling: het machomanagement, waarbij de eigen ego-belevingen van de leidinggevende in de organisatie domineert en daardoor allerlei negatieve of ziekmakende organisatieculturen ontstaan.

• De transformatie- of 4^de ontwikkelingsfase: inspirerend leiderschap.

Als door de uitwassen van het ego van binnenuit en de stormachtige ontwikkelingen in de buitenwereld, de organisatie gaat vastlopen of in een zware crisis belandt, komt de organisatie in de 4^de of transformatiefase terecht. Deze ontwikkelingsfase vraagt om inspirerend of transformationeel leiderschap. Inspirerend leiderschap is de meest veeleisende vorm van leiderschap. Het vraagt om vier kwaliteiten.

1. Moed om openlijk te durven erkennen dat de organisatie is vastgelopen en dat er vanuit eigen denkkaders en handelen geen oplossingen mogelijk zijn, hulp van buiten nodig is en het team met elkaar door een diepgaand ontwikkelingsproces heen zal gaan.
2. Wijsheid om een nieuwe visie en nieuwe waarden te formuleren en daarop de hele organisatie van de bodem af opnieuw in te richten en op te bouwen.
3. Transformationele veranderbereidheid om een fundamentele cultuuromslag te realiseren van resultaat- of ideaalgerichtheid naar de mens centraal stellen in zijn of haar professionele en persoonlijke ontwikkelingsproces.
4. Kracht om open en kwetsbaar te zijn en alle fouten en misstanden in de organisatie te erkennen om zo het vertrouwen van de medewerkers te herwinnen.

De fundamentele cultuuromslag naar het centraal stellen van de mens in zijn of haar professionele en persoonlijke ontwikkeling stelt hoge eisen aan de kwaliteit van het leidinggeven. Het wordt een kunst om de medewerker intrinsiek te motiveren om via zelfreflectie de eigen professionele- en persoonlijke ontwikkelingsweg op te pakken. Dit vraagt van de leiding allereerst om persoonlijk leiderschap, sturing geven aan de eigen ontwikkelingsprocessen, maar vooral om coachend leiderschap, om sturing te kunnen geven aan de ontwikkelingsprocessen van de organisatie én de medewerkers. Door de persoonlijke leiderschapsontwikkeling van de werknemer, ontwikkelt de werknemer zich tot een medewerker van het mee-realiseren van de missie en de waarden van de vernieuwde organisatie.

• De waarde-gedreven- of 5^de ontwikkelingsfase: dienend leiderschap.

Voor de medewerker staat in deze ontwikkelingsfase de persoonlijke leiderschapsontwikkeling centraal. Er is in de organisatie bewustzijn gegroeid dat alleen door de medewerker de missie en de waarden van de organisatie kunnen worden gerealiseerd. Persoonlijke leiderschapsontwikkeling draagt bij aan een verdere zelfstandig wording van de medewerkers om nu de eigen missie en waarden te leven, die aansluiten bij de missie en de waarden van de organisatie. Zij zijn steeds beter in staat om resultaatverantwoordelijkheid te dragen zonder inhoudelijke sturing van een leidinggevende.
Langzaamaan groeit het coachende element in het takenpakket van de leidinggevende en vermindert het inhoudelijk sturende- of managende element in het takenpakket. Dit doen de medewerkers zelf. Zie hierin alle nieuwe vormen van organiseren van het werk die vandaag de dag ontstaan, bijvoorbeeld de Agile en Scrum projectmanagementmethodieken. Coachend leiderschap wordt voor de leiding een natuurlijke vanzelfsprekendheid.

Een belangrijk kenmerk van deze vijfde ontwikkelingsfase is dat de leiding de macht en beslissingsbevoegdheid gaat afleggen en deze overdraagt aan de medewerker die zich verder ontwikkeld tot mede-ondernemer. Dit is het hart van dienend leiderschap. Het gaat enkel nog om de professionele en persoonlijke ontwikkeling van de mede-ondernemers in de organisatie. Alleen zij zijn in staat de missie en de waarden van de organisatie te leven en uit te dragen. Dit is een heel moeilijke stap in de leiderschapsontwikkeling, omdat hier het ego van de leidinggevende wordt overwonnen.

Dienend leiderschap is langs vijf wegen te ontwikkelen:

1. Het volledig door alle vijf fasen van de bewustzijnsontwikkeling gaan, zoals weergeven in de figuur op deze webpagina.
2. Via (zelf)reflectie verder ontwikkelen van zelfinzicht en zelfsturing en het consequent hard werken aan jezelf.
3. Een reflectieve levenshouding ontwikkelen, gebaseerd op het gevoel als nieuwe kompas, om open te staan voor wat er in het hier en nu in de organisatie en de samenwerkingsprocessen wil ontstaan.
4. Het verder ontwikkelen van communicatieve- en samenwerkingsvaardigheden voor onder andere het begeleiden van de mede-ondernemers.
5. Het via geestelijke activiteiten (lezen, mediteren, bidden, etc.) zelf spiritueel actief worden en gebruik maken van gevoel en inspiraties in leven en werk en hierin actief de mede-ondernemers Dit wordt ook wel spiritueel leiderschap genoemd.

Spiritueel leiderschap is een belangrijke leiderschapsstap die samengaat met dienend leiderschap. Alleen vanuit de kracht van de eigen innerlijke geest is het mogelijk om de moeilijke stap te zetten naar het loslaten van de eigen ego- en machtsbelevingen. Als manager is er in de loop van de tijd een sterke gehechtheid gegroeid, haast verslaafdheid, aan de eigen ego-belevingen. Het is een heel grote sprong om het eigen ego bewust in te zetten voor de ontwikkelingsprocessen van de mede-ondernemers en de organisatie als geheel.

De organisatie als nieuwe gemeenschap of 6^de ontwikkelingsfase: verbindend leiderschap.

Dienend leiderschap is het credo van alle betrokkenen in de nieuwe gemeenschap (hyperlink). Daarnaast ontwikkelt zich spiritueel leiderschap bij alle betrokkenen in de nieuwe gemeenschap, omdat iedereen zijn of haar bewustzijnsontwikkelingsproces gaat, een reflectieve levenshouding ontwikkelt en geestelijke activiteiten ontplooit, zoals mediteren, bidden, lezen, etc.. Vervolgens zet de leiding de stap naar verbindend leiderschap, waarbij de blik naar buiten gaat om de missie te gaan leven met andere ondernemers in de missiewerkplaats (hyperlink), om zo een bijdrage te gaan leveren aan de ontwikkeling van het grotere geheel. Zie voor een volledige beschrijving van verbindend leiderschap hierboven (hyperlink naar tekst boven Wat is verbindend leiderschap?).

Wat is de eerste stap die jij kunt zetten naar verbindend leiderschap?

De eerste vraag is: waar bevind jij je in je leiderschapsontwikkeling? Er zijn samenvattend vier chronologische stappen in de weg van leiderschapsontwikkeling van teams en organisaties:

Stap 1: Professioneel leiderschap (vaardigheden - nurture), ondersteund door een zekere mate van natuurlijk leiderschap (aanleg – nature).

Stap 2: Inspirerend leiderschap, gebaseerd op persoonlijk leiderschap en coachend leiderschap.

Stap 3: Dienend leiderschap, gebaseerd op spiritueel leiderschap.

Stap 4: Verbindend leiderschap, gebaseerd op ‘missiesamenwerking’ in de missiewerkplaats.

In de leidershapsprogramma’s die ik aanbied zijn vier dimensies te onderscheiden:

• Persoonlijke ontwikkeling, via zelfreflectie (persoonlijk).
• Sociale (organisatiecultuur) ontwikkeling, via communicatieontwikkeling en samenwerking (sociaal).
• Organisatieontwikkeling, bijvoorbeeld het ontwikkelen van een nieuwe missie en waarden en het resultaatverantwoordelijk maken van mede-ondernemers (organisatie).
• Wereldontwikkeling, via ‘missiesamenwerking’ met andere organisaties om samen aan de ontwikkeling van het grotere geheel bij te dragen (wereld).

De basis van leiderschapsontwikkeling is je eigen persoonlijke en professionele ontwikkeling. Het begint met de verbinding met jezelf. Jouw persoonlijke ontwikkeling is het centrum van jouw bewustzijnsontwikkeling. Als je in de persoonlijke dimensie ontwikkelingsstappen hebt gezet, gaat de ontwikkelingspoort open naar de verbinding met de ander in de sociale dimensie. Als zich in die relatie met de ander persoonlijke vraagstukken voordoen, stap je even terug naar de persoonlijke dimensie om daar je noodzakelijke werk uit te voeren. En vervolgens gaat je ontwikkelingsproces weer door. Als je in de persoonlijke- en sociale dimensie de nodige ontwikkelingsstappen hebt gezet, groeit je bewustzijnskracht en gaat de poort naar grotere gehelen open, zoals de ontwikkeling van je team en je organisatie. Uiteindelijk stap je naar buiten en zoek je samenwerking met andere organisaties om je eigen missie met elkaar te leven en bij te dragen aan de ontwikkeling van het grotere geheel, de wereld, de mensheid en de aarde.

De onderstaande zes leiderschapsprogramma’s bied ik aan, die in chronologische volgorde aansluiten bij 4 stappen van leiderschapsontwikkeling. Daarbij ga ik ervan uit dat je zelf je professionele bagage (stap 1) aan opleidingen, cursussen, werkervaringen, etc. op het gebied van leidinggeven meeneemt. Zie bij Werkwijze en tarieven voor mijn werkwijze met individuele- en groepsbegeleiding bij de leiderschapsprogramma’s en de investering per leiderschapsprogramma.

Ben jij je bewust van je missie of je roeping en
wil je gelijk de stap zetten naar verbindend leiderschap?
Sluit je dan aan bij een missiewerkplaats.
Klik hier om deze stap te zetten!

Wil je weten in welke stap van leiderschapsontwikkeling jij je bevindt?
En wil je meer informatie over mijn leiderschapsprogramma’s?
Neem dan contact met mij op en klik hier

Terug naar boven